NEDEN OKUNMALI? Kazakistan’ın başkenti Astana’da, aralarında Vladimir Putin’in de olduğu Asya ülkeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu liderlerinin katılımıyla üç önemli zirve gerçekleştirildi. Kremlin’in şefinin giderek yalnızlaştığını düşünen yorumcular, devrilmesinin daha iyi olup olmayacağını tartışıyor.
Okuma Süresi: 8 dakika
Bin Ladin’le Aynı Muameleyi Görmeli
Letonya’dan Neatkarīgā Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı Elita Veidemane, Putin’in ortadan kaldırılmasını istiyor: “Yaklaşık üç bin kişinin katili olduğu bilinen terörist Bin Ladin öldürülmüştü. (…) Savaş suçlusu Putin’se, Ukrayna’da 2014’ten bugüne kadar on binlerce insanın canına kıydı. Peki, neden hâlâ yakalanıp etkisiz hale getirilmedi? Korkak Batı, öldürülen Ukraynalıların cesetlerinin arkasına saklanmaya daha ne kadar devam edecek? Batı’nın sözünü verdiği ‘felaket ve korkunç sonuçlar’ hani nerede? Batı ‘endişe ve korku’yla mı yetinecek? Yoksa sonunda kendine bir çekidüzen verip bu çılgın katile ve ona hizmet eden çetesine gününü mü gösterecek?”
Gelen Gideni Aratabilir
The Independent, Putin düşse de işlerin muhtemelen iyiye gitmeyeceğine dikkat çekiyor: “Rusya’da savaşa yönelik en sert eleştirilerin liberal soldan ziyade, milliyetçi sağdan gelmesi dikkat çekici. Bu, yurtdışında yaşayıp da Putin’i devirme çağrıları yapanların ne istediklerine dikkat etmesi gerektiği anlamına geliyor. Kremlin’in başına geçecek olan yeni lider, arzu ettikleri gibi uysal biri değil de onun tam tersi olabilir. Elbette bu, yeni bir liderin en az itibar kaybıyla gidişatı değiştiremeyeceği, Ukrayna’yla ve Batı’yla olan ilişkilerde yeni bir başlangıca gitme şansı bulamayacağı anlamına gelmiyor. Ne olacağı belli olmaz.”
Tehlikeli Bir Aşil Topuğu
Radio Kommersant FM, Rusya için işlerin etkisinin düne kadar tartışılmaz olduğunu sandığı yerlerde dahi iyiye gitmediği kanısında: “Kremlin, zirvelere tehlike sinyalleri veren bir arka zeminde hazırlanıyor. Özellikle daha yeni ‘yakın yurt dışından’ gelen haberler hayli nahoş. En beklenmedik olanıysa Kırgızistan’ın ülkede düzenlenecek olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü tatbikatını (son anda) iptal etmesiydi. (…) Eski Sovyet ülkeleri Rusya’nın yardımına koşmak için acele etmiyor. Batı’nın uygulayabileceği ikincil yaptırımlardan çekiniyorlar. (…) Moskova’nın daha düne kadar dokunulamayacağını düşündüğü ‘yakın yurt dışı’, Rusya’nın aşil topuğu haline geliyor.”
Hindistan Rusya’ya Sırt Çeviriyor
BM’de Rusya’nın Ukrayna’daki bölgeleri ilhakına ilişkin düzenlenen oylamada, Hindistan Putin’e destek vermeyerek çekimser kaldı. İsveç’ten Dagens Nyheter, ülkenin temkinli adımlarla Batı’ya doğru ilerlediğini düşünüyor: “İtiraf etmek gerekir ki [Başbakan] Narendra Modi, düşünce özgürlüğüne ve demokratik değerlere fazla saygı gösteren bir lider değil. Ancak Çin’i bir ortak olarak görmeyi bıraktı ve elbette ülkenin geleceğini de Putin’in artık bütünüyle gözden düşen projesinde görmüyor: Hindistan’ın Batı’ya doğru çıktığı yolculuk kolay geçmeyecek ancak bunun alternatifleri çok daha kötü.”
Uluslararası Arenada Giderek İzole Oluyor
Ukrayna’dan gazeteci Ivan Yakovyna, NV’de Putin’in artık Çin ve Türkiye’ye de bel bağlayamayacağı gözleminde bulunuyor: “Bu savaşın tetiklediği küresel istikrarsızlık, Avrupa ve ABD’de enflasyonu yükseltiyor. Hindistan, Çin ve Türkiye’de üretilen mallar daha az satın alınıyor. (…) Dolayısıyla, savaşın bir an önce bitmesi bu ülkeler için bir hayli önemli. Büyük paralar kaybediyorlar. Bir durgunluk ve ardından da siyasi istikrarsızlık dönemine girilebilir. Önümüzdeki yıl Erdoğan’ı seçimler bekliyor. Çin’de ekonomik durgunluk başladı bile. Büyümek Çin devleti için kritik önemde. (…) Putin 7 Ekim’de 70 yaşını kutlarken, Çin tarafından resmi bir tebrik de gelmedi.”
Sovyetler Birliği Hiç Değilse Öngörülebiliyordu
Rusya’dan The New Times şöyle diyor: “Putin yönetimindeki Rusya, iki sistem arasındaki zıtlaşma çoktan aşılmışken bile, iyi komşuluk ilişkileri bakımından umutsuz bir vaka sayılır. Sovyet liderlerinin aksine, Putin kural tanımıyor. Sovyet politbürosu, bugünün liderlerine kıyasla genel olarak sözde ve eylemde ölçülü ve sorumlu bir tutum sergiliyordu. (…) Rusya, ‘özel operasyon’la yumuşak gücünden geriye kalanları da kaybediyor. Ülke cazibesini giderek yitiriyor. Ülkeden ayrılanların sayısından da anlaşılabileceği üzere kendi yurttaşları için de.”
Hızlı Bir Barış Ancak Onunla Mümkün
Yunanistan’dan To Vima, Putin için bir çıkış yolunun var olduğuna inanıyor: “Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılması, Rusya’nın ilhak ettiği bölgelerin daimi statüsü netleşene kadar işgal ettiği topraklardan çekilmesi halinde mümkün olabilir. (…) Elbette, Putin’in çatışmada böyle bir sonu kabul etmesi ve bunu bir zafer olarak görmesi kolay değil. Ancak yapacağı propagandayla, kamuoyunu Batılı ülkelerin Rusya’ya karşı saldırgan ve düşmanca girişimlerini püskürttüğüne ve Ukrayna’yı ‘nazizmden arındırdığına’ ikna edebilir. (…) Batı’nın bu stratejik çözüm için ödeyeceği bedelse, Putin’in bir süre daha iktidarda kalmasını kabullenmek olacaktır.”
Putin Pes Etmeyecek
Bulgaristan’dan Dnevnik, Putin’in Ukrayna’nın büyük bölümünü fethetme planlarından vazgeçmeyeceği uyarısını yapıyor: “Zamanın Rusya’nın lehine işlediğine inanıyor. Uzun bir savaşta Batı’nın birliğini koruyamayacağını ve Kiev’i bugün yaptığı gibi destekleyebilecek durumda olmayacağını düşünüyor. Haklı olup olmadığını bilmiyoruz ancak çok açık olan bir şey var: ABD ve AB, Ukrayna’yı askeri, ekonomik ve siyasi olarak desteklemeye ve Moskova’ya yaptırımlarla baskı yapmaya devam etmeli. Şu anda inisiyatif hâlâ Ukrayna’nın elinde. Kiev başka bölgeleri de özgürleştirmek için gerçek bir fırsata sahip ve bu fırsatın değerlendirilmesi hepimizin menfaatine.”
