NEDEN OKUNMALI? Tıp alanında çalışan araştırmacılar, kovid-19’la yaşadığımız altı aylık deneyimin ardından, hastalık hakkında birçok şey öğrendiler. Ancak hala yanıtlanmayanlar arasında şu büyük soru var: Enfekte olanlardan kaçı bu hastalığın semptomlarını göstermeye ve sağlık sorunları yaşamaya devam edecek? Uzun vadeli kovid-19 sorunlarına hazırlıklı olmak için, tüm sağlık sistemlerinin “iyileşmiş” hastaları izlemesi, kalıcı semptomların yaygınlığını değerlendirmesi ve bu hastalara yardım etmenin yollarını aramaları gerekecek.

Okuma süresi: 3 dakika

Tıp alanında çalışan araştırmacılar, kovid-19’la yaşadığımız altı aylık deneyimin ardından, hastalık hakkında birçok şey öğrendiler. Ancak hala yanıtlanmayanlar arasında şu büyük soru var: Enfekte olanlardan kaçı bu hastalığın semptomlarını göstermeye ve sağlık sorunları yaşamaya devam edecek?

Diğer birçok hastalık gibi kovid-19 da kalıcı sorunlara neden olabilir. Bazı kurbanlar, enfeksiyondan haftalar ve aylar sonra bile, ciddi semptomlar bildiriyorlar. Hatta bunların çoğu, hastaneye kaldırılacak kadar bile hastalanmadı. Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacılarından Natalie Lambert’e, 1500’den fazla hasta üzerinde yapılan bir araştırmada, aşağıdaki tabloda detaylarıyla sunulan, yaklaşık 100 farklı uzun süreli şikayet bildirildi. Bu sorunlardan bazıları tipik kovid semptomlarının çok ötesine geçiyor.

Kovid’i atlatanlar uzun süren semptomlar göstermeye devam ediyor

Kovid hastaları üzerinde yapılan çalışmalarda araştırmacılar, akciğerler, böbrekler ve kalpte hasar bulunduğuna dair kanıtlar buldular. Yakın tarihli bir makaleyse, virüsün beyin üzerinde kalıcı etkilere sahip olabileceği bir mekanizmayı tanımlıyor. Kovid’in uzun süren etkilerinden yakınanlardan bazıları, hareket ettikten sonra halsizlik ve zihin bulanıklığı şikayetleri bildiriyor. Bunlar aynı zamanda, kronik yorgunluk sendromunun belirtileri ve diğer viral enfeksiyonlarla ilişkilendirilen, tam olarak anlaşılamayan durumlar.

Araştırmacılar Kovid-19’a yakalananlardan uzun süren semptom şikayeti olanların oranını henüz belirlemediler. Ancak zarar olasılığı oldukça büyük: Johns Hopkins verilerine göre sadece ABD’de en az 6.8 milyon kişi enfekte oldu.

Merkez üssü

Doğrulanmış kovid-19 vakalarının beşte birinden fazlası ABD’de.

Gerçek vaka sayısı kesinlikle çok daha yüksek. Özellikle pandeminin ilk günlerindeki sınırlı testler ve hiçbir semptom göstermeyen hastalar, gerçek vaka sayısının tespit edilmesini engelledi. Bir M.I.T. veri bilimcisi olan ve kovid enfeksiyonları ve ölümleri modellemesi, Hastalık Kontrol Merkezleri tarafından kullanılan Youyang Gu, mart ve nisan aylarında ABD’deki gerçek vaka sayısının bildirilenin 10 ila 15 katı, Haziran ayındaysa 5 katı kadar olduğunu tahmin ediyor. Gu, Kasım ayına kadar ABD’nin yaklaşık 60 milyon enfeksiyon sayısına ulaşacağını ve mevcut küresel vaka sayısının neredeyse iki katına ulaşılacağını öngörüyor. Sayıların bu büyüklükte olmasıyla, düşük oranda uzun süreli hasar bile, önemli şikayetler ve olası engellere yol açabilir.

Eksik Gösterilen Sayılar

Korona virüse yakalanmış olanların sayısı büyük olasılıkla resmi rakamların gösterdiğinden çok daha yüksek.

Gu’nun modeli, Kasım ayına kadar gerçek küresel kovid vakası toplamının 300 milyondan fazla olabileceğini öne sürüyor.

Daha fazlası gelecek

1 Kasım itibarıyla 71 ülkede enfeksiyonlara yönelik tahminler, resmi sayımların çoğunun atlanmış olduğunu varsayıyor.

Uzun vadeli kovid-19 sorunlarına hazırlıklı olmak için, tüm sağlık sistemlerinin “iyileşmiş” hastaları izlemesi, kalıcı semptomların yaygınlığını değerlendirmesi ve bu hastalara yardım etmenin yollarını aramaları gerekecek.


Bloomberg‘den çeviren: Tanju Aşanel Düzeltme: Deniz Vural


Bir Yorum Yazın