NEDEN OKUNMALI? Metaverse, teknoloji endüstrisindeki birçok insanın, günümüz internetinin halefi olarak tasavvur ettiği kurgu bilimsel bir kavram. Bu noktada metaverse sadece bir öngörü. Ancak Facebook gibi teknoloji şirketleri bunu, iş, oyun, ders çalışma ve alışveriş de dahil olmak üzere, birçok çevrimiçi etkinliğin ortamı haline getirmeyi hedefliyor.
Okuma süresi: 5 dakika
Üç boyutlu sanal gerçekliğin, çevrimiçi bir rol oyununun ve internetin bir bileşimini düşünün.
Metaverse, birçok kişinin kendi sanal temsillerini (veya avatarlarını) çalıştırarak, birbirleriyle ve dijital nesnelerle etkileşime girebildiği, her zaman açık olan sanal ortamlardan oluşan bir ağ.
Üç boyutlu sanal gerçekliğin, çevrimiçi bir rol oyununun ve internetin bir bileşimini düşünün. Metaverse, teknoloji endüstrisindeki birçok insanın, günümüz internetinin halefi olarak tasavvur ettiği kurgu bilimsel bir kavram. Bu noktada metaverse sadece bir öngörü. Ancak Facebook gibi teknoloji şirketleri bunu, iş, oyun, ders çalışma ve alışveriş de dahil olmak üzere, birçok çevrimiçi etkinliğin ortamı haline getirmeyi hedefliyor.
Metaverse, aşkın anlamına gelen “meta”yla, evren sözcüğündeki (universe) “verse”ten türetilmiş. Bilimkurgu romancısı Neal Stephenson, 1992 tarihli Kar Kazası adlı romanında, kahramanı Hiro Protagonist’in sosyalleştiği, alışveriş yaptığı ve avatarı aracılığıyla, gerçek dünyadaki düşmanlarını yendiği sanal dünyayı tanımlamak için bu terimi kullandı. Bu kavram Kar Kazası’ndan önce, William Gibson’ın 1984 yılında yayımlanan çığır açan romanı Neuromancer’da “siberuzay” adıyla popüler oldu.
Metaverse’ün üç temel yönü var: varlık, birlikte çalışabilirlik ve standardizasyon.
Varlık, sanal diğerleriyle birlikte, sanal bir alanda bulunma hissini ifade ediyor. Onlarca yıllık araştırma, bu somutlaştırma duygusunun, çevrimiçi etkileşimlerin kalitesini iyileştirdiğini gösteriyor. Bu varlık hissi, kafaya takılan ekranlar gibi sanal gerçeklik teknolojileri aracılığıyla elde ediliyor.
Birlikte çalışabilirlik, avatarlar ve dijital öğeler gibi aynı sanal varlıklara sahip sanal alanlar arasında, sorunsuz bir şekilde seyahat edebilmek anlamına geliyor. ReadyPlayerMe, insanların Animaze gibi uygulamalar aracılığıyla, Zoom toplantıları da dahil olmak üzere, yüzlerce farklı sanal dünyada kullanabilecekleri bir avatar oluşturmalarına olanak tanıyor. Bu arada, kripto para birimleri ve değiştirilemez tokenler gibi blockchain (blok zinciri) teknolojileri, dijital malların sanal sınırlar arasında transferini kolaylaştırıyor.
Standardizasyon, “metaverse”te platformların ve hizmetlerin birlikte çalışabilirliğini sağlayan şey. Tüm kitle iletişim teknolojilerinde olduğu gibi (matbaadan mesajlaşmaya kadar) yaygın olarak benimsenmesi için, ortak teknolojik standartlar gerekli. Open Metaverse Interoperability Group gibi uluslararası kuruluşlar bu standartları tanımlamaya çalışıyor.
Metaverse Neden Önemli?
Metaverse internetin halefi olursa, onu kimin ve nasıl inşa ettiği, ekonominin ve bir bütün olarak toplumun geleceği için son derece önemli. Facebook, sanal gerçekliğe nispeten büyük bir yatırım yaparak, metaverse’ü şekillendirmede liderlik yapmayı hedefliyor. Mark Zuckerberg bir röportajda, metaverse’ün günümüzün sosyal medyası gibi sürükleyici olmayan platformların yanı sıra, sanal gerçeklik gibi sürükleyici üç boyutlu medya teknolojilerini kapsadığını ve bunun oyun için olduğu kadar iş için de geçerli olacağı görüşünü açıkladı.
Metaverse’ün bir gün Ernest Cline’ın kurgusal bir vahayı andıran “Ready Player One”ı konumuna gelmesi biraz zaman alacak. Ancak o zamana kadar Fortnite ve Roblox gibi oyunları oynayabilir, VRChat ve AltspaceVR gibi sanal gerçeklik sosyal medya platformlarına girebilir ve sanal çalışma ortamı Immersed’de bir süreliğine sürükleyici ve bağlantılı metaverse deneyiminin tadını çıkarabilirsiniz. Bu birbirinden farklı alanlar birleşip giderek birlikte çalışabilir hale geldikçe, gerçekten tekil bir metaverse’ün ortaya çıkışını izleyeceğiz.
Rabindra Ratan Michigan Eyalet Üniversitesi Doçenti
